گزارش بازدید علمی از شرکت قالبهای بزرگ صنعتی سایپا

اردوی دو روزه ی بازدید از شرکت قالب های بزرگ صنعتی سایپا به عنوان یکی از بهترین مراکز پیشرفته ی تولیدی و صنعتی در داخل کشور ، اولین بازدید علمی دانشجویان طراحی صنعتی دانشکده ی هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی از بدو تاسیس دانشکده تا به اکنون به شمار می رود. این بازدید در دو روز سه شنبه پنجم مرداد ۱۳۹۵ اختصاصی برای بانوان به سرپرستی و راهنمایی سرکار خانم استاد اسکندری و چهار شنبه ششم مرداد ۱۳۹۵ اختصاصی برای آقایان به سرپرستی و راهنمایی جناب آقای استاد داورزنی برگزار شد که با استقبال کم نظیر دانشجویان عزیز و گرامی همراه گردید. به علت مشابهت برنامه ی هر دو روز، گزارش بازدید در روز اول به استحضار می رسد.

پس از استقرار بازدید کنندگان عزیز مقابل درب دانشکده حرکت به سوی شرکت قالب های بزرگ صنعتی سایپا آغاز گردید. در طول مسیر استاد راهنمای مربوطه به معرفی کلی مجموعه پرداخته و به دانشجویان نحوه ی مشاهده و پرسمان را گوشزد کردند. پس از رسیدن به مقابل درب مجموعه مدیریت واحد مدل سازی جناب آقای مهندس طالب احمدی و مدیریت روابط عمومی جناب آقای مهندس خبازی به نمایندگی از مجموعه به استقبال تیم بازدید کننده آمده و پس از عرض خیر مقدم برای معرفی کامل مجموعه دانشجویان را در طول مسیر بازدید همراهی نمودند.

شرکت قالبهای بزرگ صنعتی سایپا در بهمن ماه سال ۱۳۷۳ افتتاح گردید. این شرکت اولین سازنده قالبهای بدنه خودرو می باشد . مساحت کلی این شرکت ۸۱۵۰۰ مترمربع میباشد. استفاده از جــدیدترین تکنولوژی در طـراحی و ساخت قــالب توسط کــامپیوتر و همچنین روش Solid modeling و بکارگیری مدرنترین ماشین‎آلات بزرگ NC و CNC این شرکت را از توان کمی وکیفی قابل توجهی بهره مند نموده تا بتواند در زمینه ساخت انواع قالبها در سطح استانداردهای بین المللی فعالیت نماید.

کارخانه قالب سازی سایپا شامل ۹ بخش است که ۷ مورد آن مورد بازدید قرار گرفت که به معرفی آن می پردازیم:

۱ – واحد طراحی:

وظیفه این واحد طراحی فرایند تولید قطعه می باشد.که با توجه به استاندارهای از پیش تعیین شده از سمت مشتری و توانایی ابزارهای و ماشین آلات طراحی می شوند. قبل از ساخت طرح قالب ها (die layout) تمام پیچیدگی های طرح از هندسه، متریال روش تولید و منتاژ بررسی خواهد شد.

۲ – واحد CAD / CAM :

CAD به معنای (computer aided design)  و CAM به معنای (Computer Aided Manufactuer)  می باشد. قبل از مرحله cad/cam در واحد طراحی (که بخشی در خارج از واحد قالب سازی است) مدل مورد نظر کلی مدلینگ میشود سپس توسط اسکنر های سه بعدی ابر نقاطی از مدل مورد نظر تهیه میشود ۲ لنز از تمامی نقاط مدل کلی شده عکس می گیرد (optical cnn) و یک فایل تری دی که متشکل از ابر نقاطی از جز به جز مدل هست به ما میدهد

فایل سه بعدی توسط نرم افزار های متفاوت بررسی میشود و با توجه به مواردی که در بالا ذکر شد بعد از تصحیح طرح ،آن را به صورت داده های صفر و یک در می آورند که دستگاه های cnc قادر یه خواندن و اجرا کردن آن هستند

در این بخش از نرم افزار NX استفاده میشود ، NX برنامه طراحی به کمک رایانه،مهندسی به کمک رایانهو ساخت به کمک رایانه هست که توسط ماشین آلات بزرگ اجرا میشود.

CAD/CAM: به معنای طراحی و اجرای طرح توسط کامپیوتر میباشد و به وسیله نرم افزار مرتبط کدنویسی طرح ها را به صورت کدهای ۰,۱  برای دستگاه های CNC تعریف میکند ، دقت اندازه گیری و اجرای این نرم افزارها (که از روش همینگ استفاده میشود) حدود ۰/۰۰۱ است ،هزاران کد ۰,۱ برای ساخت یک قالب تعریف میشود تا قالب مورد نظر بسیار دقیق و منطبق با طرح طراحی شده ساخته شود اما با وجود این دقت اندازه گیری دستگاه ها دارای خطا میباشد و به  ۰/۰۱ میرسد

بعضی قالب ها شامل چند بخش مختلف هستند و یک پارچه ساخته نمیشوند زیرا تحت فشار امکان شکست و خم شدن فلز وجود دارد

در مجموع برای طراحی قالب ها ۵۰۰۰ قانون وجود دارد که به گفته مهندس خبازی هرشخص بر اساس وظیفه خود تمامی آن ها را حفظ میباشد که به این قوانین STANDARD FUJI گفته میشود

۳ – واحد مدل سازی:

فرآیند اصلی بدنه از نوع ریخته گری می باشد با روش (FMC) ولی مدل ابتدایی را با پلاستوفوم می سازنند ،مدل های طراحی شده را با دقت بالا  به وسیله برش زدن با اره دستی فلکی از پلاستوفوم ها خارج میکنند. بعد از بریدن فوم ها را با ماسه و توسط چسب فوم (چسب مایع وشفافی که بدون بو هست زیرا در چندین سال قبل  به دلیل وجود آمونیاک موجود در چسب های بوی نامطبوع باعث آزار کارگران میشد) پوشش میدهند بعد از پوشش دهی کامل با ماسه آن را درون مواد ریخته گری میگذارند طوری که مواد ریخته گری در تمام نقاط آن نفوذ کند ، فوم در اثر گرما ذوب میشود و گازهای سمی آن از طریق سوراخ های از پیش تعیین شده در قالب  از آن ها خارج میشود سپس قالب را خارج میکنند  حال قالب فلزی سر شده و با دستگاه سنگزنی (GIRIDING MACHINE) به خوبی تمیز میشود و به واحد ماشین کاری انتفال می یابد.

۴ – واحد ماشین کاری:

در این واحد تعداد زیادی دستگاه های CNC وجود دارد انواع فرزها ،دستگاهای برش و دستگاه ماشین مخصوص کار این دستگاه ها به وجود آوردن شکل و فرم اصلی قالب است به این صورت که طرح های تنظیم شده در واحد CAD/CAM را یه صورت عددی اجرا می کنند ،تمام دستگاه های CNC  بر اساس  سیستم NC  (کنترل رقمی) کار می کنند

: Numerical controL یا کنترل رقمی به خودکارسازی ماشین‌های ابزاری گفته می‌شود که توسط دستورهای با دقت برنامه‌ریزی‌شده روی یک رسانه ذخیره‌سازی، بر خلاف وارسی دستی از طریق چرخ‌های دستی یا اهرم، یا مکانیکی خودکار از طریق فقط دوربین‌ها کار می‌کند. بیشتر ان‌سی‌ها امروزه وارسی شماری رایانه‌ای (کوته‌نوشت: CNC یا سی‌ان‌سی )هستند، که در آن رایانه‌ها بخش جدایی‌ناپذیروارسی را اجرا می‌کنند به‌وسیلهٔ سی‌ان‌سی می‌توان به سرعت قطعاتی با اندازه‌های دقیق از فلز یا چوب درست کرد. شکل این قطعات از پیش توسط یک برنامه که در سیستم کم (CAM) یا توسط استفاده کننده به صورت دستی (Manual) تولید شده مشخص می‌گردد

در کنار هر دستگاه مانیتوری وجود دارد که تمام تغییرات عددی را نمایش می دهد در هر لحظه اعداد با دقت ۰/۰۰۱  تغییر می کنند و اطلاعات عددی بر روی فرم مورد نظر ایجاد می شود از بریدن ،سوراخ کردن وایجاد کردن فرم های جدید ، تمام دستگاه ها قابلیت تغییر دستی (manual) هم دارد.

ازجمله دستگاه هایی که در واحد ماشین کاری بسیار مورد استفاده هستند

دستگاه CNC 3 محوره: این دستگاه قابلیت حرکت سه محور X,Y,Z را دارد  که میتواند انحناهای ۳ بعدی(CURVE) و یا هر فرم مثبتی را به وجود آورد

دستگاه C  تایپ: از دیگر دستگاه های فرز دستگاه C  تایپ است که بدنه آن به شکل C میباشد

دسنگاه برش وایر کات: (ELECTRICAL DISCHARGE MACHINING) دستگاهی است مه به وسیله سیم نازک (عمدتا ۲۵ میکرون) داخل مایع دی الکتریک (آب مقطر) برش روی کار ایجاد میکند. انرژی ترموالکتریک با ایجاد جرقه سریع بین قطعه کار و سیم باعث ذوب لحظه ای (BURNING AWAY) این نقطه میشود

دستگاه اسپارک (SPARK) :ماشین افزاری است که میتواند روی قطعات فلزی عملیات براده برداری (ماشین کاری ) انجام دهد

ماشین مخصوص: ماشین مخصوص برای تولید یک قطعه مشخص یا انجام یک فرآیند خاص ساخته میشوند که در اینجا  از ماشین مخصوص برای ایجاد سوراخ استفاده می شود

ماشین مخصوص براده برداری، سوراخ کاری  که برای ایجاد سوراخ ورق ها و فلونچ های آهنی و قلاویز کاری خودکار CNC  برای تولید انبوه

۵ و ۶ – واحد کنترل کیفیت (QC) پرفکتینگ و فینیشینگ:

در این مرحله شکل اصلی قالب آماده شده و تنها قسمت های جزیی از آن، تیزی یا ناصافی دارد  در این واحد لبه های قالب و سطح داخلی آن ها سمباده زده میشود به گونه ای که صاف و سیقلی شود  (این کار به صورت دستی انجام میشود) اضافات قالب ها بریده میشود و در مرحله بعدی همانند اتفاقی که در دندان پزشکی برای ما پیش آمده برای چک کردن ناصافی قالب ها را روی یک سطح که گرد رنگ نارنجی روی آن ریخته شده قرار می دهند و پس از برداشتن آن سطح ناصاف و برجسته رنگی می شود و دوباره سمباده زده می شود تا کاملا سیقلی شود در مرحله نهایی جزییات دیگر قالب منتاژ می شود تا شکل نهایی قالب را به ما بدهد

۷ – پرس شاپ :

بعد از آماده شدن قالب پارامتر های پرس به منظور عملکرد صحیح قالب و بدست آوردن قطعه مطلوب تنظیم می شود

در این مرحله ورقه های آهنی در دستگاه های مختلف با قالب های از پیش ساخته شده  مثل : صندوق تیبا،پراید ۱۴۱،کاپوت L90 و …به صورت انبوه پرس میشوند به این صورت که چندین ورقه فلزی در دستگاه میگذارند و اعمال نیرو ورقه ها به شکل قالب ها در می آیند سپس جمع آوری میشوند و با قطعات دیگر منتاژ میشود

پس از پایان بازدید علمی دانشجویان سوالات خود را از اساتید پرسیده و اساتید به دقت به سوالات آنان پاسخ دادند. سپس به سوی دانشکده باز گشتند. انجمن علمی طراحی صنعتی در پایان از زحمات تمامی اساتید، دانشجویان و دوستانی که در این راه کمک حال اعضای انجمن در اجرای این برنامه بودند به خصوص جناب آقای مهندس عظیم طالب احمدی کمال تشکر را داشته و برای تمام آنان آرزوی موفقیت روز افزون می کند.

تشکر ویژه از آقای مهندس عظیم طالب احمدی

سرپرست برنامه: محمد اسکندری

گروه اجرایی: توماچ یوسفی، کوروش مهدوی